Teamontwikkeling volgens Tuckman
De sleutel tot sterke, wendbare teams
Sterke teams ontstaan niet vanzelf. Zeker niet in een tijd van hybride werken, groeiende werkdruk en continue verandering. Misschien herken je het: eilandjes, onduidelijke rollen, spanningen onder de oppervlakte of projecten die maar niet in de versnelling komen.
Bij Kompreno gebruiken we het model van Tuckman voor teamontwikkeling als praktische kapstok. Zo maken we zichtbaar in welke fase je team zit en wat er nodig is om door te groeien naar een wendbaar, high performing team.
Wat is teamontwikkeling volgens Tuckman?
Het model van Tuckman beschrijft welke fasen teams doormaken in hun ontwikkeling: van de eerste voorzichtige start tot volwaardige samenwerking. Iedere fase vraagt iets anders van leiderschap, communicatie en onderlinge samenwerking.
Door deze fases te herkennen, voorkom je dat je blijft ‘hangen’ in gedoe, onduidelijkheid of uitstelgedrag en kun je gericht bouwen aan een sterk team.
Hoe Kompreno werkt met Tuckman
Samen brengen we in kaart in welke fase jouw team zich bevindt en koppelen daar concrete interventies aan, denk aan:
Helder maken van doelen, rollen en afspraken.
Spanningen en conflicten veilig bespreekbaar maken.
Structuren en ritme ontwikkelen.
Ruimte creëren voor feedback en eigenaarschap.
Bewust afronden van projecten of teams, zodat kennis en energie niet weglekken.
We combineren theorie met praktische werkvormen en scherpe observatie. Direct toepasbaar in jullie dagelijkse praktijk.
Forming
Een nieuw team of project begint vaak met enthousiasme en frisse energie. Teamleden leren elkaar kennen, ze zijn vriendelijk en ook aftastend. Alles lijkt harmonieus en er heerst doorgaans een gemoedelijk sfeer. Maar schijn bedriegt. Niemand stelt de échte vragen: Wat wordt er van mij verwacht? Wat als ik het niet eens ben?
Conflictsituaties worden gemeden en moeilijk onderwerpen worden met de mantel der liefde bedekt.
Wat het team hier vaak niet doet: duidelijkheid vragen over doelen en afspraken. Ze hopen dat het vanzelf wel duidelijk wordt. Ook worden moeilijke gespreksonderwerpen gemeden.
Wat het team nodig heeft: duidelijkheid over doelen, richting en verwachtingen. Dit geeft rust én vertrouwen om echt te starten. Het team moet leren om zwaardere onderwerpen bespreekbaar te maken.
Storming
Het team ontdekt dat de verwachting en werkelijkheid niet altijd gelijk zijn elkaar. Deze worden zichtbaar en kunnen leiden tot discussies, irritaties en soms zelfs botsingen. Vaak hebben ze betrekking op communicatiestijl, visie of belangen. Dit voelt ongemakkelijk en kost energie. Veel teams proberen dit te vermijden door spanningen te negeren. Dit resulteert in een daling van de productiviteit. Ook komen relaties onder druk te staan.
Wat het team hier vaak niet doet: conflicten uitspreken of meningsverschillen benutten. In plaats daarvan wordt er over elkaar gepraat of trekken mensen zich terug. Vaak vormen zich bondjes binnen het team.
Wat het team nodig heeft: de kritische houding leren los te laten en een oplossingsgerichte houding aan te nemen. Het team leert dat de verschillen elkaar juist kunnen versterken.
Norming
Het team vindt zijn eigen ritme. Rollen worden duidelijk, afspraken staan en er komt meer vertrouwen in elkaar. Teamleden beseffen dat als ze hun doelen willen bereiken, ze niet alleen goede (werk)afspraken moeten maken, maar ook meer begrip voor elkaar moeten hebben. Ze durven elkaar aan te spreken en feedback te geven. Ze benutten elkaars krachten en successen worden met elkaar gedeeld.
Wat het team hier vaak niet doet: kritisch blijven. Te vaak zakken teams weg in ‘het loopt nu toch goed’. Teamleden zijn bezig met de onderlinge samenwerking, maar zijn minder scherp op de (team)doelen, de resultaten en de prestaties.
Wat het team nodig heeft: blijf uitdagen, leg de lat hoger en stimuleer eigenaarschap. Het team neemt de eigen prestaties onder de loep en voert het échte gesprek.
Performing
Het team staat en loopt als een geoliede machine. Voor iedereen zijn de rollen, verwachtingen en doelen duidelijk. Het team is zelfsturend en neemt eigenaarschap om de doelen te halen.
Naast het onderling vertrouwen, voelen de teamleden zich betrokken met elkaar. Men houdt rekening met elkaars sterktes en zwaktes.
Teamleden weten elkaar te vinden en problemen worden met elkaar besproken en effectief opgelost.
Wat het team hier vaak niet doet: tijd nemen om de voortgang te bewaken. Succes kan lui maken waardoor het team minder oog heeft voor hoe het beter kan.
Wat het team nodig heeft: blijf reflectie organiseren. Geef ruimte voor innovatie en zorg dat het team zich blijft ontwikkelen. Door alert te blijven op veranderingen voorkomt het team dat het team een terugval heeft naar een eerdere fase.
Adjourning
Soms stopt een team na een project of reorganisatie. Of verandert drastisch waardoor het team uit elkaar valt. Het is dan belangrijk om hier bewust bij stil te staan.
Binnen het team kunnen uiteenlopende emoties spelen: trots op wat is bereikt, gemis, verdriet. Maar ook onzekerheid of angst richting de toekomst.
Deze uiteenlopende emoties kunnen ervoor zorgen dat de stemming in het team op en neer gaat. Ieder teamlid gaat verschillend met deze emoties om.
Wat het team hier vaak niet doet: echt afsluiten. Veel organisaties ronden een einde vluchtig af en hollen door naar de volgende uitdaging. Er wordt niet de tijd genomen om lessen te trekken of prestaties te vieren. Daarmee gaat waardevolle kennis verloren.
Wat het team nodig heeft: creëer een moment van reflectie en erkenning. Dit zorgt voor afsluiting en maakt de volgende samenwerking sterker.
In welke situaties zetten wij Tuckman in?
Tuckman werkt goed wanneer een team in beweging is of juist vastloopt. Bij Kompreno zetten we dit model in om snel zichtbaar te maken waar een team staat en wat nodig is om door te groeien naar een high performing team. Wij zetten Tuckman dan ook vooral in wanneer:
Een nieuw team of managementteam start.
Teams worden samengevoegd of opnieuw ingericht.
Er gedoe is in de onderstroom: irritaties, eilandjes, roddel.
Projecten maar niet in de versnelling komen.
Een team ‘best oké’ draait, maar niet echt verder komt.
Herken je dit in je eigen team?
Zie je bepaalde patronen binnen jouw team en wil je hier van gedachten over wisselen? Bijvoorbeeld over jouw rol als leider? Of wil je weten in welke fase jouw team zich bevindt (en wat een logische volgende stap is)? Neem dan contact met ons op.
Kompreno is gespecialiseerd om teams te helpen met hun groeipad.