Deep Democracy
Betere besluiten met het hele team
Deep Democracy is een manier van samenwerken en besluiten nemen waarbij alle stemmen meegenomen worden. Niet alleen de stemmen van de meerderheid, maar ook juist die van de minderheid en ook de stille signalen. Het uitgangspunt: de wijsheid zit in het geheel. Door verschillen zichtbaar te maken vóórdat je beslist, krijg je betere keuzes én meer draagvlak.
De centrale vraag hierbij is: Hoe kan de kennis van de minderheid het besluit van de meerderheid verrijken?
Bij Kompreno gebruiken we Deep Democracy in onze programma’s om teams te helpen in hun ontwikkeling.
Waar komt Deep Democracy vandaan?
Deep Democracy is ontstaan in Zuid-Afrika, ontwikkeld door Myrna en Greg Lewis in de jaren negentig. Zij zochten een manier om met verschillen en spanningen in teams en organisaties om te gaan, geïnspireerd door de democratiseringsprocessen na de apartheid. Hun methode bouwt voort op het werk van de psycholoog Arnold Mindell over groepsdynamica en onbewuste processen. Deep Democracy werd ontwikkeld om elke stem (ook de minderheidsstem) te horen en zo tot inclusieve, duurzame besluiten te komen.
1. Iedereen aan het woord
Belangrijk is dat iedereen zijn / haar visie kan delen. Eén voor één delen teamleden wat ze zien, willen of vrezen. Niemand reageert nog, er komen geen oplossingen. Door het tempo en de beurtwisseling komen ook de stille signalen op tafel, zonder onderbrekingen of dominantie.
2. Maak het verschil productief (de ‘nee’ mag gezegd worden)
Teamleden vertragen bij spanning, ze benoemen dan zowel overeenkomsten als botsingen. Ze vragen zich af: ‘Wat staat hier écht op het spel?’ maar spreken dat niet altijd uit. Het is belangrijk dat deze verschillen zichtbaar mogen worden.
Met nieuwsgierigheid en scherpe vragen vertalen teamleden de perspectieven naar criteria en randvoorwaarden. Zo verschuift ‘jij tegen mij’ naar ‘wij voor het doel’. Er ontstaat richting.
3. Verschillen onderzoeken (de ‘nee’ verkennen)
In plaats van overtuigen, onderzoekt het team eerst de verschillen. Hoe kijkt iedereen tegen het vraagstuk aan? Wat wil je beschermen? Welke risico’s zie je als we dit besluit nemen? Wat wordt er niet gezegd? Het team luistert, vat samen en stelt verhelderende vragen. Niet om gelijk te krijgen, maar om de kwaliteit van het besluit te verhogen.
4. Besluit nemen mét voorwaarden
Een keuze wordt gemaakt op basis van goede argumenten. Daarbij worden de inzichten van de minderheid toegevoegd. Er komt dus niet een compromis, maar een verrijking van een besluit. Zodra een besluit genomen is (vaak door een meerderheid van stemmen), volgt de stap om de minderheid mee te nemen: Wat heb je nodig om mee te gaan met het besluit?
Hier wordt ook de sabotage-check gedaan: Wat zou dit besluit kunnen doen ontsporen? En hoe borgen we dat?
5. Borging
Nadat het besluit is genomen, moet het team alert blijven op de onderstroom. Het team laat onbewust patronen zien die de voortgang remmen. Zulke patronen verwijzen vaak naar weerstand: iets is nog niet gezegd. Het is belangrijk dat het team deze signalen vroegtijdig herkent. Voordat de blokkade groter wordt. Hoe eerder teamleden deze signalen oppikken, hoe sneller ze verholpen worden.
Hoe werkt Deep Democracy?
Wanneer een besluit van de meerderheid wordt verrijkt met de kennis van de minderheid, zijn verschillen dus geen hinder, maar juist waardevolle informatie.
Vaak merken wij dat in teams veel aspecten in het onbewuste zitten en dat er zaken zich afspelen in de onderstroom. Door dit bespreekbaar te maken, vergroot het team het ‘collectief bewuste’ en neemt een team betere besluiten en vergroot het eigenaarschap.
In welke situaties zetten wij Deep Democracy in?
Deep Democracy werkt erg goed zodra tempo en spanning samen oplopen. Dit zie je bijvoorbeeld terug wanneer:
Besluiten blijven slepen.
Teams groeien, fuseren of worden heringericht.
Het schuurt binnen teams die (hybride) samenwerken.
De luidste stemmen winnen.
Onder water patronen ontstaan.
Precies daar is Deep Democracy waardevol: je haalt alle stemmen op, maakt het echte verschil bespreekbaar en neemt besluiten die snel én gedragen uitgevoerd worden.
Wat levert Deep Democracy op?
Deep Democracy lever veel op. Niet alleen in het besluitvormingsproces, maar ook in de dagelijkste samenwerking:
Betere besluiten. Besluiten zijn van hogere kwaliteit doordat voorwaarden van minderheden worden meegenomen.
Meer draagvlak. Besluiten worden samen gedragen. Er is minder weerstand achteraf en meer eigenaarschap in de uitvoering doordat iedereen actief betrokken is.
Sterkere samenwerking. Er ontstaan heldere onderlinge afspraken.
Open communicatie. Teamleden durven hun mening te geven en spanningen worden sneller bespreekbaar.
Snellere voortgang. Herbesprekingen en misverstanden vinden minder plaats.
Tijdwinst voor leidinggevenden. De teamleider stelt de kaders. Het team regelt meer zelf.
kan het besluitvormingsproces in jou team ook effectiever?
Heeft jouw team moeite om besluiten snel en doelgericht te nemen? Kompreno is gespecialiseerd om de effectiviteit binnen teams te vergroten. Wil je je ervaringen met ons bespreken? Neem dan contact met ons op.